Pielęgnacja drzew - jak robić to dobrze?

Pielęgnacja drzew to temat rzeka postaramy się jednak przybliżyć podstawowe jej przyczyny i zasady jakimi warto się kierować, aby dbać o prawidłowy rozwój drzew.

Przede wszystkim jeśli chcemy właściwie podejść do tematu pielęgnacji, to podstawową sprawą jest wiek drzewa. Im drzewo młodsze tym łatwiej jest je pielęgnować i nie chodzi tu tylko o jego rozmiar. Drzewa młode o wiele lepiej reagują na formowanie i szybciej dostosowują się do warunków, które im narzucimy. Im drzewo starsze tym trudniej jest ingerować w jego kształt i większą uwagę trzeba przykładać do odpowiednich technik przycinania.

Jeśli już bierzemy się za przycinanie drzew, to musimy zastanowić się jaki jest jej cel? Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne obejmują usuwanie martwych, zainfekowanych lub uszkodzonych gałęzi, dla bezpieczeństwa drzewa i wszystkiego co znajduje się w najbliższej okolicy. Takie cięcia nazywamy cięciami sanitarnymi, największy sens mają kiedy są robione w starych drzewach, ponieważ nie uszkadzają żywej struktury drzewa.

Kolejnym celem przycinania może być potrzeba nadania odpowiedniego kształtu drzewu. Możemy formować koronę po to, by drzewo nie wyrosło zbyt wysoko (choć przy niektórych gatunkach jest to ciężkie do wykonania np.: topola). Możemy usuwać dolne gałęzie, by powiększyć prześwit i zrobić miejsce dla jakiejś infrastruktury.

Czasem potrzebna jest redukcja drzewa, które koliduje z obecną infrastrukturą np.: liniami energetycznymi, budynkami. Jeśli wykonujemy takie zabiegi na starszych drzewach musimy pamiętać, że stanowią one duże obciążenie dla jego zdrowia dlatego nigdy nie powinniśmy usuwać więcej niż 25 % istniejącej korony jednorazowo (choć polskie ustawodawstwo dopuszcza 30% - bez zezwolenia).

Jednym z zabiegów na żywej części drzewa może być też jego "odchudzanie". Celem tego zabiegu jest zmniejszenie powierzchni wystawionej na działanie wiatru. Przycinka taka polega na usuwaniu drobniejszych gałęzi w koronie drzewa, takich, których usunięcie nie będzie problem dla jego ogólnego stanu. Zabieg taki szczególnie istotny jest jeśli mamy do czynienia z drzewem wolno stojącym, nie osłoniętym od wiatru i/lub o uszkodzonym pniu lub korzeniach. Podobnym zabiegiem pielęgnacyjnym będzie prześwietlenie drzewa, czyli usunięcie krzyżujących się lub wrastających wgłąb korony drzewa gałęzi, które powodują zbyt dużą gęstość i nierównomierne docieranie światła.

Podczas pielęgnacji zwłaszcza młodych drzew należy zwracać uwagę na formowanie pnia. Najzdrowsza struktura drzewa, to jeden wyraźny pień, od którego odchodzą grubsze gałęzie, jednak czasem zdarza się tak, że pień w trakcie przyrostu rozdwaja się na dwie części (w tym samym czasie i na tej samej wysokości). Taka formacja pnia drzewa jest mniej wytrzymała od modelowej. Jeśli wyłapiemy taką rzecz na etapie początkowego wzrostu, to najlepiej usunąć jedną z gałęzi. Jeśli drzewo zdążyło urosnąć do zbyt dużych rozmiarów aby przycięcie było racjonalne (stanowi ponad 30% korony) warto się zastanowić nad wiązaniem wzmacniającym ponad rozdwojeniem (więcej o wiązaniach: Wycinka czy pielęgnacja? )

Najlepszym okresem na cięcie żywych gałęzi drzewa jest wczesna wiosna - miesiące marzec, kwiecień, wtedy drzewo ma najwięcej sił witalnych na zagojenie ran i szybciej zregeneruje się po przycinaniu.

Konieczne jest również odpowiednie merytoryczne przygotowanie do pielęgnacji, jeśli podchodzimy do tego bez umiejętności i choćby podstawowej wiedzy, to możemy narobić więcej szkód niż pożytku. Odpowiednia technika przycinania jest konieczna w trakcie cięcia żywych gałęzi. źle wykonane cięcie może spowodować obumarcie pozostałej części głównej i postępujące gnicie drzewa, nawet do jego pnia. Cięcia należy dokonywać tak aby drzewo mogło jak najszybciej zamknąć ranę tzw. tkanką przyranną. Należy przy tym uważać, aby zbyt gęsto prowadzona wycinka w jednym miejscu nie doprowadziła do zamknięcia tzw. pasów życiowych - fragmentów zdrowej tkanki drzewa, które odżywiają brzegi rany pozwalając na na jej zamknięcie.